WYBÓR  ROKU i miesiąca

DIARIUSZ REGIOsetu - Listopad 2005 r.

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc

Niektóre linki zewnętrzne mogą już nie działać

• 30 listopada 2005
Komisja Europejska przesłała Polsce oficjalną decyzję w sprawie wielkości powierzchni gruntów rolnych objętych dopłatami bezpośrednimi oraz wysokość dopłat obowiązującą za rok 2005. W ślad za tym opublikowane zostało rozporządzenie Rady Ministrów, umożliwiające Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa uruchomienie procedur naliczania, a następnie przelewania pieniędzy na konta uprawnionych rolników (Dz.U. 2005.232.1967). W pierwszej kolejności pieniądze otrzymają rolnicy z powiatów dotkniętych klęską suszy.
W 2005 r. podstawą obliczeń będą następujące stawki: (1) jednolita płatność obszarowa - 225,00 zł/ha (14,47 zł/ha więcej niż w roku 2004), (2) uzupełniająca płatność obszarowa do uprawy chmielu - 870,02 zł/ha (mniej o 143,79 zł/ha), (3) uzupełniająca płatność obszarowa do innych roślin - 282,35 zł/ha (mniej o 10,43 zł/ha). Łącznie dopłata do gruntów z uprawami zbożowymi (1)+(3) wyniesie 507,35 zł/ha (więcej o 4,04 zł/ha). Zgodnie z Traktatem Akcesyjnym, za 2005 rok polskim rolnikom przysługuje 60% unijnego poziomu dopłat. Zakończenia wypłat w czerwcu 2006 r. (termin ujednolicony przez Komisję Europejską dla wszystkich krajów UE).

• 29 listopada 2005
Trzy czwarte eksportu polskiej żywności trafia na rynek unijny. Jak podaje dziennik Rzeczpospolita od stycznia do września 2005 r. przychody z eksportu mięsa do UE wzrosły o 57% w porównaniu z takim samym okresem roku ubiegłego, a wyrobów mleczarskich - o 68%. Czołowe pozycje eksportowe zajmują także przetwory z owoców i warzyw oraz słodycze. Koszty promocji naszej żywności w połowie pokrywa polski rząd, w połowie Unia. Producenci sprzedający poza granice UE otrzymują unijne dopłaty eksportowe.

• 26 listopada 2005
Słowacja, jako siódmy kraj z grona nowych członków UE, zdecydowała o przystąpieniu do Europejskiego Mechanizmu Kursów Walutowych, tzn. powiązania swojej waluty z euro w przedziale wahań 15 proc. w górę lub w dół od kursu średniego wynoszącego 38,4550 koron słowackich za 1 euro. Nasz południowy sąsiad zamierza wprowadzić euro w 2009 r. Wcześniej zdecydowały się: Estonia, Litwa i Słowenia (chcą przejść na euro od 2007 r.), Cypr, Łotwa, i Malta (od 2008 r.). Czechy i Węgry skłaniają się do przeprowadzenia takiej operacji w roku 2010. Polska - jako jedyny kraj z nowej dziesiątki - nie określiła jeszcze daty; o wprowadzeniu u nas euro przesądziliśmy w Traktacie Akcesyjnym.
Przed wejściem do strefy euro każdy kraj członkowski UE musi przynajmniej przez dwa lata pozostawać w ramach Mechanizmu Kursów Walutowych, a ponadto spełniać kryteria z Maastricht: inflacja nie wyższa niż o 1,5 pkt proc. od średniej stopy inflacji w trzech krajach UE o inflacji najniższej, długoterminowe stopy procentowe nie przekraczające bardziej niż o 2 pkt proc. średniej stóp procentowych w trzech krajach UE o najniższej inflacji, dług publiczny nie przekraczający 60 proc. PKB, deficyt budżetowy nie przekraczajacy 3 proc. PKB.

• 23 listopada 2005
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa rozpoczęła podpisywanie umów z rybakami, którzy trwale zaprzestaną wykonywania obecnego zawodu w zamian za comiesięczną premię wypłacaną im do osiągnięcia 65 roku życia. Pierwsze wypłaty mają nastąpić w grudniu br. Ta forma rekompensaty dotyczy osób, które ukończyły 55 lat oraz utraciły pracę w wyniku złomowania statków rybackich. Miesięczna kwota pomocy uzależniona jest od liczby lat spędzonych na połowach i wynosi od 178 do 320 euro. Młodsi rybacy zwolnieni ze złomowanych kutrów i łodzi mogą ubiegać się o jednorazowe premie w wysokości 10 000 euro. Warunkiem otrzymania takiej premii jest zobowiązanie się do nie wykonywania swojego zawodu przez rok od wypłaty pomocy. Agencja przyjęła już 990 wniosków dotyczących różnych działań osłonowych dla rybaków na kwotę ok. 45 mln zł.

• 21 listopada 2005
W Polsce zainaugurowano Europejską Debatę Publiczną, do której wezwała kraje członkowskie Rada Europejska w czerwcu br., bezpośrednio po negatywnych dla ratyfikacji Traktatu Konstytucyjnego referendach we Francji i w Holandii. Upowszechnianie wielostronnej informacji o wspólnocie i dyskusja w różnych formach ma się toczyć w regionach i na niższych szczeblach lokalnych. Pierwsze podjęło to zadanie woj. śląskie: już funkcjonuje strona www.slaskwunii.pl, przygotowywane są audycje w regionalnej telewizji, odbędzie się cykl seminariów i konferencji, na ulicach śląskich miast i na uczelniach pojawi się mobilny punkt informacyjny. Europejska Debata Publiczna na Śląsku ma się koncentrować na zagadnieniach związanych z gospodarką, edukacją, rynkiem pracy, bezpieczeństwem i religią. Głównym celem debaty jest dotarcie z informacją o UE do jak najszerszego kręgu obywateli i uświadomienie, że każdy może mieć wpływ na przyszłość zintegrowanej Europy; może przedstawić swoje opinie i pomysły, jak też uzyskać wsparcie w ich realizacji. W Polsce za organizację debaty odpowiedzialny jest Urząd Komitetu Integracji Europejskiej; w regionach animatorami są Urzędy Wojewódzkie.

• 20 listopada 2005
Na Listę Produktów Tradycyjnych - prowadzoną przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi - trafił tatarski piróg-pierekaczewnik zgłoszony przez gospodarzy ze wsi Kruszyniany w gminie Krynki. Wcześniej wpisane zostały na te listę inne specjały z Podlasia: babka i kiszka ziemniaczana, kartacze, ogórek kiszony narwiański, kruszewski ogórek herbowy, ser koryciński "swojski", obrzędowe pieczywo weselne "korowaj lipski" i gąski weselne oraz masło tradycyjne z Filipowa i chleb staropolski. Dzięki środkom unijnym regionalną kuchnię z pólnocno-wschodnich terenów Polski promuje m.in. Podlaski Urząd Marszałkowski, Stowarzyszenie Samorządów Ziemi Sejneńskiej, Polsko-Litewska Izba Gospodarcza Rynków Wschodnich.

• 17 listopada 2005
Jedną z inicjatyw Komisji Europejskiej ukierunkowanych na rozwój wsi i regionów gorzej rozwiniętych jest program "Leader" - Liaison entre Actions de Développement de l’Economie Rurale. W czasie dwóch najbliższych lat ma on być jednym z najważniejszych elementów unijnej polityki wobec wsi. Instytucją wdrażającą u nas pilotażowy program "Leader Plus" jest Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa (FAPA). Z programu "Leader Plus" mogą korzystać wszystkie tereny wiejskie. Warunkiem ubiegania się o wsparcie finansowe w jego ramach jest utworzenie lokalnej grupy działania (LGD) w formie fundacji, stowarzyszenia lub związku stowarzyszeń. Zasięg działania grupy powinien obejmować minimum jedną gminę wiejską lub miejsko-wiejską, zamieszkiwaną przez nie mniej niż 10 tys. i nie więcej niż 100 tys. mieszkańców. FAPA wspiera tworzenie LGD, których zadaniem jest opracowanie strategii rozwoju obszaru działania grupy (powinna ona uwzględniać przynajmniej jeden temat zaproponowany przez Komisję Europejską), jej promocja, mobilizacja mieszkańców do aktywnego udziału w realizacji starategii. Jednym ze 174 projektów, które już uzyskały rekomendację Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi jest projekt "Perła Jury" wdrażany na obszarze ośmiu gmin powiatu zawierciańskiego: Irządze, Kroczyce, Łazy, Ogrodzieniec, Pilica, Szczekociny, Włodowice, Żarnowiec.

• 16 listopada 2005
Rada Ministrów zaakceptowała przeniesienie do nowego Ministerstwa Rozwoju Regionalnego wszystkich instytucji zarządzających programami operacyjnymi w ramach Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006; nie dotyczy to jedynie programów zarządzanych przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Dotychczas przekazywaniem i wydatkowaniem pieniędzy pochodzących z UE zajmowały się m.in. ministerstwa: Finansów, Gospodarki, Środowiska, Infrastruktury, Rolnictwa oraz Urząd Komitetu Integracji Europejskiej. Do nowego ministerstwa przeniesiono także (z Ministerstwa Finansów) Instytucję Płatniczą, do zadań której należą m.in.: prowadzenie rachunków funduszy strukturalnych, zarządzanie nimi i finansowa kontrola realizacji projektów, wnioskowanie do KE o środki finansowe oraz przygotowywanie dla KE prognoz wydatków. W celu przełamania nieefektywnego dotąd wykorzystywania dostępnych środków unijnych nowy resort przygotowuje program naprawczy. Przewiduje się w nim m.in. uchylenie kilkudziesięciu rozporządzeń wykonawczych do ustawy o Narodowym Planie Rozwoju, nowelizację prawa zamówień publicznych pod katem uproszczenia procedur przetargowych, które u nas są obecnie bardziej skomplikowane niż wymagają tego uregulowania UE oraz zmiany w ustawie o finansach publicznych mające na celu umożliwienie tworzenia wieloletnich planów współfinansowania projektów unijnych z budżetu państwa.

• 12 listopada 2005
Od ponad 20 miesięcy trwa w UE debata nad kształtem i wysokością budżetu na lata 2007-2013. W projekcie Komisji Europejskiej z lutego 2004 r. (zobowiązania sięgające 930 mld euro), Polsce miało przypaść ok. 70 mld netto. Przygotowany w czerwcu br. przez Luksemburg nowy projekt (zobowiązania na poziomie 875 mld euro), na który zgodziło się 20 państw (w tym Polska), przy sprzeciwie pięciu największych płatników netto (Francji, Holandii, Niemiec, Wielkiej Brytanii i Szwecji), przewidywał zasilenie Polski kwotą 61,5 mld euro netto (siedmioletnie płatności UE dla nas 80,5 mld minus nasze dla UE 19 mld). Na zbliżającym się kolejnym "szczycie" - grudniowym posiedzeniu Rady Europejskiej - przedstawiony będzie projekt brytyjski, najprawdopodobniej jeszcze bardziej okrojony i jeszcze mniej korzystny dla Polski oraz innych nowych (a także niektórych starych) członków Unii. Możliwe jest przeniesienie dalszych prac nad budżetem UE na następne półrocze pod prezydencją austriacką. Brak poparcia przez wszystkich 25 członków UE kolejnego projektu będzie skutkował corocznym prowizorium budżetowym zachowującym dotychczasową strukturę wydatków. Ostateczne zatwierdzenie unijnego budżetu należy do Parlamentu Europejskiego.

• 9 listopada 2005
Rozpoczął się 12-miesięczny okres obowiązywania szczególnych zasad odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych, zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu w gminach i miejscowościach wyszczególnionych w wykazie załączonym do rozporządzenia prezesa Rady Ministrów w tej sprawie (Dz.U. 2005.223.1919). W wykazie znalazło się 674 miejscowości z siedmiu województw; najwięcej (269) z woj. lubelskiego. Szczególne zasady postępowania określa ustawa z 11 sierpnia 2001 r. (Dz.U. 2001.84.906).

• 8 listopada 2005
Według informacji Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad koszty dwunastu inwestycji drogowych, określone na blisko 3 mld zł, w połowie pokryją środki z unijnych funduszy strukturalnych. Pięć z tych projektów jest już realizowanych; prace budowlane rozpoczęto na drogach: nr 68 - Kukuryki-Wólka Dobryńska, nr 3 - Sulechów-Racula, nr 7 - Jazowa-Elbląg, nr 10 - obwodnice miejscowości Kobylanka, Morzyczyn i Zieleniewo oraz na autostradzie A6 - Klucz-Kijewo. Pozostałe zatwierdzone projekty z tej grupy dotyczą dróg krajowych: nr 17 - obwodnica w Hrebennem i odcinek Tomaszów Lubelski-Hrebenne, nr 22 - Elbląg-Grzechotki, nr 12 - I etap obwodnicy Puław, nr 7 - obwodnica Grójca oraz odcinki Grójec-Białobrzegi i Białobrzegi-Jedlińsk, a także autostrady A4 - Balice-Opatkowice.

• 7 listopada 2005
Unijny urząd statystyczny "Eurostat" podał, że przeciętna stopa bezrobocia w 25 państwach UE wyniosła we wrześniu br. 8,6%. Rozpiętość od 4,3% w Irlandii do 17,7% w Polsce. W innych krajach UE: Holandia - 4,6%, Węgry - 7,2%, Czechy - 7,9%, Niemcy - 8,7%, Hiszpania - 9,3%, Francja - 9,4%, Słowacja - 16,4%. Dla porównania: w USA - 5,1%, w Japonii - 4,2%.

• 6 listopada 2005
W ocenie kierującej nowym resortem rozwoju regionalnego min. Grażyny Gęsickiej - przedstawionej w dzienniku "Rzeczpospolita" - nie ma takiego programu operacyjnego wspieranego z funduszy unijnych, którego realizacja przebiega dobrze. Dzieje się tak dlatego, że obowiązujące polskie prawo utrudnia inwestowanie, stawia wiele warunków, których wcale nie wymaga Komisja Europejska. W takiej sytuacji Polska od momentu wstąpienia do UE zdołała wykorzystać zaledwie jedno euro z każdych trzydziestu zaoferowanych przez wspólnotę z budżetu 2004-2006. Tak małe wykorzystanie wymaga szybkiej zmiany podejścia, przede wszystkim usunięcia zbędnych (niekorzystnych) wewnętrznych przepisów; brak skutecznej reakcji rządu może być argumentem ograniczającym pulę, którą spodziewamy się uzyskać z budżetu UE na lata 2007-2013. W wykorzystaniu funduszy unijnych priorytet będą miały inwestycje w sferze infrastruktury. Niezbędne jest wieloletnie budżetowania programów unijnych, tak aby dopełniające kwoty krajowe były z góry zagwarantowane na całościową ich realizację, zwykle nie zamykającą się w czasie jednego roku.

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc