{&GHL1}: urzędy, instytucje i statystyki

EUROPEJSKA AKADEMIA SOŁTYSÓW
Skrypt 46 - 11 lutego 2003 r.

SAPARD: pytania rolników - odpowiedzi agencji

Do 23 stycznia 2003 r. spośród 2.733 wniosków złożonych przez przedsiębiorstwa, rolników i samorządy - pozytywną ocenę końcową uzyskało 2.107 na łączną kwotę 1 miliarda 194 milionów złotych. Rolnicy indywidualni zainteresowani są głównie zwiększeniem różnorodności produkcji gospodarstw rolnych - 77,64% złożonych wniosków (ogółem wykorzystanie limitu z lat 2000-2001 dla gospodarstw rolnych - 2,67%, ponad połowa wniosków nie uzyskała oceny pozytywnej). Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa przygotowuje uruchomienie w I połowie 2003 r. Działania 4 programu SAPARD - różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich. W dzisiejszym skrypcie odpowiedzi Agencji na najczęściej pojawiające się pytania rolników dotyczące SAPARDu. Zobacz opis schematów w skrypcie nr 2.

Czego dotyczy rozporządzenie SAPARD?

Tzw. rozporządzenie SAPARD określa szczegółowy zakres i kierunki działań oraz sposób realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w ramach realizacji Programu SAPARD. Pełna nazwa tego rozporządzenia brzmi Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i kierunków działań oraz sposobów realizacji zadań Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w zakresie gospodarowania środkami pochodzącymi z funduszy Unii Europejskiej. Dokument ten wszedł w życie w dniu ogłoszenia tj. 9 lipca 2002 r. (Dz. U. 2002.102.928).

Kto wypełnia dokumenty SAPARD?

Wypełnienie wniosku, opisanie stanu wyjściowego gospodarstwa sporządzenie planu przedsięwzięcia i planu finansowego należy do beneficjenta czyli osoby ubiegającej się o pomoc z Programu SAPARD.

Czy osoba ubezpieczona jednocześnie w ZUS i KRUS może się ubiegać o pomoc z Programu SAPARD?

Biorąc pod uwagę bardzo ograniczone środki dostępne poprzez ten program (łącznie pozwoliłyby one na realizację ok. 18 tys. inwestycji w oparciu o środki przyznane na lata 2000 - 2006) pomoc w ramach Działania 2 SAPARD, skierowano do osób, dla których jedynym kierunkiem aktywności zawodowej jest rolnictwo. Dlatego też wprowadzono warunek ubezpieczenia w KRUS.

Jakie możliwości dofinansowania dla rolników prowadzących działalność agroturystyczną daje Program SAPARD? Chodzi głównie o zwiększenie dotychczasowej bazy noclegowej poprzez zaadoptowanie budynków gospodarczych?

Wspieranie inwestycji w zakresie usług turystycznych (w tym agroturystycznych) możliwe jest w ramach Działania 4 - Różnicowanie działalności gospodarczej na obszarach wiejskich, Schemat 4.1 Tworzenia źródeł dodatkowego dochodu w gospodarstwach rolnych. Beneficjentami tego schematu mogą być osoby objęte systemem ubezpieczenia społecznego rolników, w rozumieniu Ustawy z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Zgodnie z tą ustawą przez rolnika - rozumie się osobę fizyczną prowadzącą na własny rachunek działalność rolniczą jako posiadacz (samoistny albo zależny) gospodarstwa rolnego położonego w granicach Rzeczypospolitej Polskiej; przez domownika - rozumie się osobę bliską rolnikowi, która spełnia następujące warunki: ukończyła 18 lat, pozostaje z rolnikiem we wspólnym gospodarstwie domowym lub zamieszkuje na terenie jego gospodarstwa rolnego albo w bliskim sąsiedztwie, stale pracuje w tym gospodarstwie rolnym i nie jest związana z rolnikiem stosunkiem pracy. (Schemat 4.1 ma być uruchomiony w I półroczu 2003).

Czy w ramach Działania 2, Schemat 2.3 Programu SAPARD, rolnik prowadzący tylko działalność ogrodniczą, np. produkcję kwiatów, może ubiegać się o pomoc finansową na inwestycje związane z prowadzeniem tej działalności, np. modernizacja kotłowni?

Schemat 2.3 - Zwiększenie różnorodności produkcji gospodarstw rolnych, odnosi się do działalności rolniczej poza sektorami tradycyjnymi i stwarza wnioskodawcy szerokie pole co do zakresu wnioskowanej pomocy. Wnioskodawca w ramach tego schematu ma możliwość wykorzystania wszystkich posiadanych zasobów w gospodarstwie po to, aby zwiększyć wartość dodaną gospodarstwa poprzez wstępne przetwórstwo i przygotowanie produktów rolnych do sprzedaży oraz wykorzystać zapotrzebowanie rynku na te produkty. Rolnik, prowadzący tylko działalność ogrodniczą, np. produkcję kwiatów, modernizując kotłownię, która jest nieodzownym elementem działalności ogrodniczej (produkcji kwiatów), dąży w efekcie do podwyższenia jakości swojej produkcji, a także do uzyskania wyższego dochodu z działalności rolniczej poza sektorami tradycyjnymi.

Jaką gwarancje ma rolnik, który rozpocznie inwestycję, że dostanie pieniądze?

Inwestycja może zostać rozpoczęta dopiero po podpisaniu umowy pomiędzy Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa a rolnikiem ubiegającym się o pomoc z Programu SAPARD. Umowa taka określa prawa i obowiązki stron i podpisywana jest po weryfikacji formalnej i merytorycznej oraz techniczno - ekonomicznej wniosku o pomoc finansową.

Czy rolnik musi najpierw pokryć 100% inwestycji?

Pomoc w ramach Programu SAPARD realizowana jest w formie zwrotu części poniesionych przez beneficjenta kosztów kwalifikowanych, do wysokości określonej w umowie. Rozliczenie kosztów nastąpi po zrealizowaniu przedsięwzięcia, na podstawie dowodów poniesionych kosztów (rachunki, faktury). Zwrot zostanie dokonany w formie przelewu na wydzielony rachunek bankowy beneficjenta (rolnika, który podpisał umowę).

Czy mogą być wsteczne rachunki i faktury?

Agencja dokonuje zwrotu części wydatków poniesionych przez beneficjenta potwierdzonych oryginałami faktur bądź innymi odpowiednimi dokumentami, pod warunkiem że wydatki te miały miejsce nie wcześniej niż w dniu w którym została zawarta umowa czyniąca z osoby występującej z wnioskiem o pomoc beneficjenta Programu SAPARD.

Czy w Schemacie 2.3 Działania 2, dopuszczalne jest refundowanie kosztów zakupu samochodu dostawczego z zabudową chłodniczą do przewozu kwiatów ciętych, ryb itp.? Jeśli nie, to czy można refinansować samą zabudowę chłodniczą podwozia?

Można refundować tę część kosztów, która związana jest wyłącznie z zabudową chłodniczą, natomiast w żadnym przypadku nie podlegają refundacji koszty zakupu środków transportu.

Czy istnieje możliwość uzyskania pomocy finansowej w ramach Schematu 2.3 na nawadniania sadów?

Tak - wynika to rozporządzenia RM zał. nr 6 pkt 5 poz.2. (koszty kwalifikowane Schematu 2.3). Ponadto w ramach Schematu 2.3 można finansować instalacje do ochrony plantacji przed przymrozkami.

Czy w przypadku produkcji drobiarskiej należy liczyć powierzchnię ogólną budynku (powierzchnia zabudowy) czy powierzchnię produkcyjną?

W przypadku produkcji drobiarskiej należy liczyć powierzchnię produkcyjną.

Czy w przypadku gospodarstwa produkującego mleko i trzodę chlewną, trzoda chlewna liczy się do obciążenia powierzchni DJP mimo, że żywiona jest paszami z zakupu?

Limity obsady zwierząt zostały wprowadzone z uwagi na względy ochrony środowiska. W związku z tym obliczana jest obsada w gospodarstwie z uwzględnieniem wszystkich utrzymywanych w nim zwierząt, a nie tylko tego gatunku, na jaki opiewa wniosek o pomoc.

Czy w ramach Schematu 2.3 można zakupić czyszczalnię i suszarnię do zbóż i rzepaku oraz silosy BIN do przechowywania zbóż i rzepaku?

Tak. Dla sektorów tradycyjnych rolnictwa koszty kwalifikowane Schematu 2.3 obejmują koszty zakupu maszyn, urządzeń i wyposażenia do przechowalnictwa, podstawowego przetwórstwa i przygotowania do sprzedaży produktów wytwarzanych przez dane gospodarstwo Uprawa zbóż i rzepaku zalicza się do tradycyjnych sektorów rolnictwa.

Czy można wspierać inwestycję polegającą na dokończeniu budowy np. obory, chłodni?

Nie. Pomocą objęta jest budowa nowych obiektów oraz remont lub wyposażenie budynków już istniejących.

Czy Beneficjent planujący inwestycje z zakresu schematu 2.1 lub 2.2 oraz 2.3 może złożyć jeden łączny wniosek o pomoc lub dwa odrębne wnioski jednocześnie?

Złożenie drugiego wniosku o pomoc może nastąpić dopiero po podpisaniu umowy na finansowanie pierwszej inwestycji. W przypadku składania dwóch wniosków łącznie mogłoby dojść do sytuacji, w której jedna z inwestycji (np. modernizacja produkcji mleka) uzyska finansowanie, a druga, dotycząca uruchomienia działu specjalnego - nie (ze względu na brak środków w schemacie lub niespełnienie określonych wymogów) i w związku z tym kalkulacje ekonomiczne stają się wadliwe.

Jeśli gospodarstwo mleczarskie zostało przejęte przez nowego właściciela, który zamierza ubiegać się o pomoc w ramach schematu 2.1 - w jaki sposób może udokumentować produkcję wyjściową mleka?

W tym przypadku należy uznać zaświadczenie od odbiorcy mleka wystawione na nazwisko poprzedniego właściciela gospodarstwa i wskazujące, że produkcja pochodziła z gospodarstwa, które ma być modernizowane w ramach SAPARD (tożsamość adresu).

Czy istnieje możliwości dopuszczenia do realizacji w ramach schematu 2.3 przedsięwzięć polegających na zakupie koni?

W przypadku przedsięwzięcia, którego celem jest hodowla koni w celu ich dalszej sprzedaży (jako zwierząt np. pociągowych, rzeźnych, służących do rekreacji) inwestycja ma charakter różnicowania (dywersyfikacji) produkcji rolnej gospodarstwa i jest uprawniona do wsparcia. Natomiast zakup koni z przeznaczeniem do szkółki jeździeckiej wiąże się z działalnością nierolniczą i zalicza do dywersyfikacji w ramach Działania 4 Schematu 4.1, którego głównym celem jest zwiększenie liczby gospodarstw rolnych, które posiadają trwałe źródła dodatkowego dochodu osiąganego z działalności gospodarczej poza rolnictwem. (Schemat 4.1 ma być uruchomiony w I półroczu 2003).

Jakie są limity wielkości produkcji w gospodarstwach prowadzących produkcję trzody chlewnej?

Cykl otwarty. Limit 100 - 250 stanowisk dla tuczników oznacza liczbę zwierząt w jednym cyklu produkcyjnym (cykl rozpoczyna się od zakupu zwierząt i kończy ich sprzedażą). Może być oceniony w oparciu o wielkość istniejących budynków do produkcji trzody - mają one zapewniać miejsce do utrzymania 100 - 250 zwierząt jednocześnie. Cykl zamknięty - liczba stanowisk dotyczy macior niezależnie od ich stanu fizjologicznego (prośne, karmiące, luźne). Gospodarstwa prowadzące tucz trzody, korzystające z prosiąt z zakupu oraz prosiąt własnego chowu - limit wyznaczony jak w pkt. 1 (100 - 250 stanowisk dla tuczników). Do liczby stanowisk nie wlicza się stanowisk przeznaczonych dla stada podstawowego. Gospodarstwa prowadzące wyłącznie produkcję prosiąt z przeznaczeniem na sprzedaż (nie prowadzące tuczu) -uprawnione do pomocy są gospodarstwa posiadające 10 - 25 stanowisk dla macior bez względu na ich stan fizjologiczny.

Co z wnioskiem i ewentualnie przyznaną pomocą, jeżeli producent mleka otrzyma kwotę mleczną mniejszą niż 80 000 litrów na rok?

Zgodnie z wyjaśnieniami Departamentu Produkcji Zwierzęcej i Weterynarii MRiRW ustawa o regulacji rynku mleka i przetworów mlecznych z dnia 6 września 2001, biorąc pod uwagę trwające procesy restrukturyzacji produkcji mleka, przewiduje możliwość zakupu lub dzierżawy kwot mlecznych. Zostaje też utworzona krajowa rezerwa kwoty mlecznej przeznaczona m. in. na zwiększenie indywidualnych kwot mlecznych dla rolników rozpoczynających lub rozwijających produkcję mleka.

Kiedy (w którym roku) po przyznaniu pomocy, mają być spełnione limity produkcji?

Limity produkcji oceniane są na podstawie wniosku o pomoc. Ocenia się tu założenia biznes planu (obejmującego 5 lat) i zakres planowanej inwestycji. Powinny one wskazywać na założony poziom produkcji - dopuszcza się wspieranie tylko tych inwestycji, które spełniają założenia programu operacyjnego.

Czy w Schemacie 2.3 można ubiegać się o pomoc z funduszu SAPARD na zakup nowoczesnej linii do rozlewu miodu?

Wnioskodawcą jest właściciel gospodarstwa rolnego sam posiadający wykształcenie rolnicze, powyższa linia znajdować miałaby się na terenie miasta Olsztyn. Zakup linii do rozlewu miodu można uwzględnić, o ile służyć ona będzie wyłącznie do przygotowania do sprzedaży produktu wytwarzanego w gospodarstwie wnioskodawcy. Nie kwalifikuje się zaś do pomocy zakup instalacji wykorzystywanej w ramach działalności gospodarczej (np. usług świadczonych przez wnioskodawcę okolicznym producentom).

(materiał ze strony ARiMR )