WYBÓR  ROKU i miesiąca
2010  KRONIKA - szybki przegląd

DIARIUSZ REGIOsetu - Marzec 2010 r.

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc

Niektóre linki zewnętrzne mogą już nie działać

• 31 marca 2010
Rada Europejska, którą tworzą przywódców wszystkich państw UE, dyskutowała 25-26 marca br. w Brukseli nad przygotowanym przez KE projektem strategii "Europa 2020". W przyjętym oświadczeniu Rada poparła większość elementów projektu, ze szczególnym naciskiem na lepszą koordynację krajowych i europejskiej polityki gospodarczej. Ma to pozwolić na wyjście z aktualnego kryzysu finansowego, a długofalowo - na stawienie czoła takim wyzwaniom jak globalizacja, zmiany klimatu i starzenie się społeczeństwa. Zaakceptowano trzy cele ilościowe: zwiększenia poziomu zatrudnienia, zwiększenia wydatków na badania i rozwój oraz promowania przyjaznej środowisku polityki UE. Dwa kolejne: poprawa poziomu edukacji oraz integracji społecznej - będą szczegółowo omawiane na szczycie w czerwcu. Podkreślono, że wszelkie ogólnoeuropejskie cele powinny zostać przetłumaczone na specyficzne i zróżnicowane cele krajowe. Jest to słuszny wniosek z niepowodzenia poprzedniej strategii gospodarczej UE (tzw. lizbońskiej). Komisja Europejska będzie zaangażowana w dyskusje na temat tych celów krajowych, ale to rządy państw UE będą miały ostatnie słowo. Takie postawienie sprawy jest korzystne dla Polski, bowiem pozwoli utrzymać aktywne niwelowanie naszego zapóźnienia infrastrukturalnego, co wcześniej wydawało się być zagrożone.

• 30 marca 2009
Z danych MSWiA oraz informacji wojewodów wynika, że większość skarg na akty prawa miejscowego wnoszonych przez organy nadzoru do sądów administracyjnych jest uwzględnianych (w 2008 r. na 136 skarg złożonych - 113 było uwzględnionych, 19 oddalonych). Najwięcej zastrzeżeń było do jakości aktów o miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i zasadach gospodarowania nieruchomościami, ale również dotyczących kwestii oświaty i pomocy społecznej. Najczęściej były uchylane akty stanowione przez organy samorządów wojewódzkich. Nie wiele lepiej wyglądała sytuacja z prawem stanowionym przez organy gmin i powiatów. Do stwierdzenia nieważności aktu prawa miejscowego w całości lub w części przyczyniają się najczęściej: niezgodność akty z delegacją ustawową, naruszenie techniki legislacyjnej przez powtarzanie w akcie zapisów ustawowych, niewłaściwy tryb głosowania, brak publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym oraz zastosowanie niewłaściwego terminu wejścia aktu w życie.

• 29 marca 2010
Olbrzymia praca samorządowców z województwa pomorskiego dała im miejsce krajowego lidera pod względem wartości projektów wybranych w ostatnich trzech latach do realizacji w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego (5,5 mld zł, w tym 2,8 mld zł z funduszy UE), a jednocześnie spory własny niedosyt, że z 3,5 tys. złożonych wniosków wybranych zostało tylko/aż ponad tysiąc. Pomorskie przoduje także w pozyskiwaniu środków z programów centralnych: m.in. z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka i Programu Infrastruktura i Środowisko.

• 26 marca 2010
Za trzy miesiące Polska szykująca się do przewodniczenia Radzie Unii Europejskiej wejdzie w skład tzw. trio: Belgia (01.07-31.12.2010), Węgry (01.01.-30.06.2011), Polska (01.07-31.12.2011). Koncepcja kroczącego, współpracującego trio - od stycznia 2011 ubędzie Belgia, a dołączy Dania (01.01-30.06.2012), a następnie Cypr - pozwala na sprawniejsze prowadzenie spraw wybiegających poza półroczną kadencję unijnej prezydencji. Informacje o przygotowaniach na stronie prezydencjaue.gov.pl

• 25 marca 2010
Według danych MSWiA w ramach modernizacji i budowy dróg lokalnych (tzw. "schetynówek") najwięcej inwestycji w 2009 r. wykonano w województwach: łódzkim (290 km), świętokrzyskim (250 km) i podkarpackim (231 km). Ogółem dofinansowane zostały 1162 projekty na kwotę przekraczającą 2 mld zł, które objęły ok. 1200 km dróg gminnych i ponad 1500 km dróg powiatowych. Na rok bieżący MSWiA zatwierdziło dotąd dofinansowanie 711 wniosków samorządów; 441 dotyczy dróg gminnych, 270 - dróg powiatowych. Zdaniem resortu liczba samorządowych inwestycji drogowych może w najbliższych czasie ulec znacznemu zwiększeniu dzięki przewidywanym oszczędnościom poprzetargowym.

• 23 marca 2010
Serwis samorządowy PAP podał, że Ministerstwo Finansów przygotowało kilka wariantów zmian w systemie redystrybucji środków między bogatszymi i biedniejszymi jednostkami samorządu. W 2010 roku 87 gmin o najlepszej sytuacji finansowej złoży się na pulę 638 mln złotych, z której - w ramach części równoważącej subwencji ogólnej - zasilonych będzie ponad 1500 samorządów. Zmiany prowadzą do zmniejszenia kwot wpłat, a tym samym dostępnej do podziału puli, albo przez podwyższenie progów dochodowych zobowiązujących do wpłat, albo przez zwiększenie liczby jednostek mających taki obowiązek. W zależności od wariantu wielkość owej puli mieści się między 232 a 500 mln zł. Propozycje Ministerstwa Finansów mają być przedmiotem dyskusji na jednym z najbliższych posiedzeń Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.

• 22 marca 2010
Wzrasta liczba przedsiębiorców inwestujących w Polsce w elektrownie wiatrowe. Zdaniem posłów opozycji parlamentarnej szefowie wielu gmin ulegają sprawnemu lobby i wbrew miejscowym strategiom lokują na swoich terenach farmy wiatrowe. W odpowiedzi na interpelację przedstawiciel rządu potwierdził, że w aktualnej sytuacji prawnej za stan i jakość zagospodarowania przestrzennego odpowiada gmina. Do uprawnień władz gminy należy wydawanie odpowiednich decyzji w przypadku braku planu zagospodarowania. Dotyczy to możliwości realizacji każdej inwestycji, w tym także elektrowni wiatrowych. Co do lokalizacji, to zasadniczą kwestią jest przeprowadzenie procedury oceny oddziaływania danej inwestycji na środowisko. Jeżeli zdarzyły się sytuacje, w których nie dopilnowano tych procedur, powinny zostać wszczęte wszelkie przewidziane prawem postępowania nadzorcze.

• 20 marca 2010
W odpowiedzi na wskazanie Trybunału Konstytucyjnego z 8 kwietnia 2009 r. (sygn. K 37/06) Senat zaproponował nowelizację przepisów dotyczących zmiany granic gmin i powiatów w ustawach o samorządzie gminnym oraz o samorządzie powiatowym. Nowe podejście dotyczy głównie kwestii statusu prawnego przepisu. Zaskarżalne jedynie do Trybunału Konstytucyjnego rozporządzenie Rady Ministrów ma zostać zastąpione przez decyzję rządu, a ta może być podstawą wnioskowania przez każdą ze stron samorządowych o ponowne rozpatrzenie sprawy i wreszcie pozwala na odwołanie się od niej do sądu administracyjnego. Senat uważa również, że zmienić należy też przepisy o przeprowadzaniu konsultacji z mieszkańcami, tak aby stały się one obowiązkowe. Jeżeli samorząd nie przeprowadzi konsultacji przez trzy miesiące od dnia otrzymania wystąpienia o opinię, sprawa trafi do wojewody. W kilku przypadkach konsultacje nie byłyby wymagane, m.in. gdy regulacja granicy dotyczy obszaru niezamieszkanego części obszaru jednostki pomocniczej gminy.

• 19 marca 2010
Nie wszyscy posłowie - także wielu z pierwszych rzędów ław sejmowych - są w stanie wywiązać się z danej wyborcom obietnicy dbania o interesy kraju w gmachu na Wiejskiej przez pełną kadencję. Wiadomo już, że kilkudzieśięciu z nich przymierza się do wystartowania w tegorocznych wyborach samorządowych, zwykle na prestiżowe funkcje prezydentów dużych miast. Czy w roku 2011 przed wyborami parlamentarnymi nie zechcą kolejny raz zlekceważyć głosów obywateli i - na przykład - wystartować do Senatu, a po kolejnej niepełnej kadencji w 2014 do Parlametu Europejskiego i stąd rok później na urząd Prezydenta RP?

• 18 marca 2010
Od początku przyszłego roku będą wydawane nowe dokumenty tożsamości, zawierające warstwę z nośnikiem elektronicznym, w której zakodowany będzie klucz dostępu do rejestrów z wyspecyfikowanymi danymi osobowy posiadacza oraz klucz do składania podpisu elektronicznego równoważnego ze złożeniem go własnoręcznie. Dzięki temu możliwy będzie kontakt on line z urzędami w wielu sprawach wymagających sygnatury. Dostęp do konkretnego rejestru (miejsce zamieszkania, ubezpieczenie zdrowotne i społeczne, uprawnienia do ulg i zniżek oraz innych danych) przy użyciu dowodu osobistego, będą miały jedynie uprawnione podmioty wyposażone w odpowiednie możliwości techniczne po swojej stronie. Karta nowego dowodu osobistego w swej postaci fizycznej - podobna do obecnej - nie będzie wprost informowała o adresie zameldowania, rysopisie i wzorze podpisu. O dokument ten będzie można starać się w dowolnej gminie na terenie całego kraju, a nie jak dotąd tylko w urzędzie właściwym ze względu na miejsce zameldowania. Za wydanie nowego dowodu nie będzie pobierana opłata.

• 17 marca 2010
82% energii elektrycznej wytwarzają u nas zakłady opalane węglem; z terenu Polski (energetyka, przemysł, transport) do atmosfery trafia ponad 200 mln ton CO2 rocznie. Krajowa antyekologiczna elektroenergetyka musi ulec zdecydowanej restrukturyzacji. W tym wieloletnim procesie do wykorzystania są różne działania. Rozważane jest na przykład skraplanie CO2 i składowania go głęboko w podziemnych wyrobiskach. Typowane są do tego okolice Bełchatowa (elektrownia) i Kędzierzyna-Koźla (zakłady chemiczne). W sferze produkcji energii preferowane są tzw. elektrownie zielone (wiatr, słońce, kaskady wodne) oraz elektrownie jądrowe. Wczoraj została wstępnie wytypowana lokalizacja pierwszej takiej elektrowni w Polsce: powtórzony został wybór sprzed 30 laty - nad Jeziorem Żarnowieckim w miejscu zlikwidowanej niegdyś wsi Kartoszyno, gdzie w 1982 r. rozpoczęto budowę EJ Żarnowiec, zamkniętą z końcem 1992 r. po referendum lokalnym z maja 1990 r. (frekwencja 44,3%, przeciw budowie 86,1%). Dzisiaj tę inwestycję na granicy gmin Gniewino i Krokowa - według obu wójtów - popiera większość miejscowej ludności widząc w tym szansę dla rozwoju regionu i mieszkańców. W dokumencie z października 2004 r. przyjętym przez Radę i Wójta gminy Krokowa wśród strategicznych szans rozwoju do 2015 r. figurują alternatywne źródła energii. Elektrownia ma być zbudowana do 2020 r. za ok. 10 mld euro. Rozważane są oferty z Francji, USA i Korei Płd.

• 15 marca 2010
Polska od 2007 r. wydała niecałe 2% unijnych środków na budowę lokalnych i regionalnych sieci szerokopasmowych. Możemy wykorzystać na ten cel w latach 2007-2013 kwotę 1 mld euro, a zakontraktowano dopiero 18 mln euro. Urząd Komunikacji Elektronicznej ma powołać ośrodek doradczy, który będzie doradzać, pomagać, wskazywać rozwiązania, wyjaśniać definicje i pojęcia samorządom i przedsiębiorcom w sprawach realizacji inwestycji telekomunikacyjnych, współfinansowanych z unijnych programów. Przyspieszenie wykorzystania pomocy UE jest spodziewane po tegorocznych wyborach samorządowych.

• 10 marca 2010
Uczestnicy zakończonego wczoraj w Poznaniu Kongresu XX-lecia Samorządu Terytorialnego podsumowali toczące się równolegle panele poświęcone finansom, edukacji, jakości administracji oraz infrastrukturze i ochronie środowiska. Największym zainteresowanie cieszył się panel dotyczący finansów, któremu przewodniczył prezydent Poznania Ryszard Grobelny. W deklaracji końcowej samorządowcy domagają się zmian w systemie finansowania samorządów oraz w zarządzaniu mieniem i oświatą; postulują m.in.: zwrot VAT płaconego z budżetów JST od inwestycji publicznych, zwiększenie samodzielności gmin w ustalaniu podatków lokalnych (proponują np. powiązanie podatku od nieruchomości z ich wartością), określenie standardów realizacji zadań oświatowych, dzięki którym będzie można rzetelnie obliczyć subwencje oświatową, przywrócenia zasady rekompensowania z budżetu państwa dochodów utraconych w wyniku uchwalania przez Sejm ulg podatkowych, a ponadto zasady partycypowania samorządów w wpływach z podatku VAT.

• 8 marca 2010
Dziennik Rzeczpospolita ogłosił w dzisiejszym wydaniu ranking wykorzystania unijnych funduszy przez samorządy lokalne w roku 2009 - roku zdecydowanego wzrostu absorpcji środków UE, w którym zakontraktowano prawie 30% z kwoty 67 mld euro przyznanych Polsce na lata 2007-2013. Redakcja budując listy uwzględniała wartość dotacji z UE w podpisanych umowach dotyczących programów operacyjnych: "Infrastruktura i środowisko", "Innowacyjna gospodarka", "Kapitał ludzki", "Rozwój Polski wschodniej" oraz 16 programów regionalnych. Wartość projektów zastała przypisana poszczególnym gminom według miejsca ich realizacji, a w przypadku projektów wykraczających poza jedną gminę - proporcjonalnie. Rozpiętość jest bardzo duża: w gminie miejskiej Mikołowie uzyskano 9521 zł/mieszk., przy wartości dotacji ogółem prawie 370 mln zł, w mieście-gminie na prawach powiatu Piekarach Śląskich 643 zł/mieszk. przy dotacji niecałe 38 mln zł, a są gminy w których przypada kilkadziesiąt złotych na mieszkańca. Biorąc ten wskaźnik pod uwagę miejsca "na podium" w poszczególnych kategoriach zajęły: wśród gmin wiejskich - Nadarzyn (8458 zł/mieszk.), Elbląg (7493), Stara Dąbrowa (7294), wśród gmin miejsko-wiejskich i miejskich - Hel (10 246), Lędziny (9864) oraz wspomniany już Mikołów, a wśród dużych miast (na prawach powiatów) - Sopot (5121), Kielce (4037) i Wrocław (3760 zł/mieszk.). Przy uszeregowaniu według ogólnej kwoty dotacji lista "medalistów" jest nieco inna: gminy wiejskie - Nadarzyn (93,6 mln zł), Czerwonak (71,4), Tarnowo Podgórne (70,3), gminy miejsko-wiejskie i miejskie - Mikołów (369,6), Otwock (181,6), Lędziny (160,4), miasta na prawach powiatu - Warszawa (3263,6), Wrocław (2376,8), Kraków (1697,1 mln zł).

• 5 marca 2010
W najbliższy poniedziałek i wtorek w Poznaniu odbędzie się Kongres XX-lecia Samorządu Terytorialnego. W przeddzień, w niedzielę 7 marca, samorządowcy będą mieli okazję uczestnictwa w spotkaniu z przewodniczącym Parlamentu Europejskiego prof. Jerzym Buzkiem, którego wykład zainauguruje Kampanię Społeczną "Rok Samorządności". W Kongresie przewidziany jest udział ponad 1200 osób: radnych, przewodniczących rad, wójtów, burmistrzów, prezydentów miast, starostów, marszałków województw i pracowników samorządowych oraz zaproszonych gości. Kongres przygotowuje sześć korporacji tworzących stronę samorządową w Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego: Związek Miast Polskich, Związek Gmin Wiejskich RP, Związek Powiatów Polskich, Związek Województw RP, Unia Miasteczek Polskich oraz Unia Metropolii Polskich.

• 3 marca 2010
Z podsumowania danych ze zgłoszonych do regionalnych izb obrachunkowych projektów budżetów jednostek samorządu terytorialnego na 2010 r. wynika, że łącznie planują one dochody w wysokości 158,07 mld zł (o 2,2% wyższe niż wstępnie ustalone wykonanie dochodów w 2009 r.), a wydatki równe 183,67 mld zł (o 10,0% wyższe), co oznacza deficyt 25,60 mld zł. W 2009 r. budżety jst zamknęły się zbiorczo deficytem w kwocie 12,34 mld zł, przy planowanym na rok ubiegły 22,70 mld zł.

• 1 marca 2010
Władze gminy Kruszwicy nie zgadzają się na powstanie odkrywkowej kopalni węgla brunatnego w Tomisławicach w pobliskiej gminie Wierzbinek (na pograniczu woj. Kujawsko-Pomorskiego i Wielkopolskiego). Wobec wyczerpania postępowań przed organami w kraju, burmistrz Kruszwicy skierował skargę do Komisji Europejskiej. Rok temu Samorządowe Kolegium Odwoławcze (SKO) w Koninie wydało postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji środowiskowej wójta gminy Wierzbinek, a tym samym nakazał wstrzymanie budowy odkrywki Tomisławice. Nakaz ten uchylił Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu. Spór trwa. Według jednych budowa, eksploatacja i rekultywacja po wyczerpaniu złoża stanowią wyniszczające zagrożenie dla jeziora Gopło i jego ekosystemu - najpierw przez wpompowanie do niego wód odprowadzanych z odkrywki, a po jej wyeksploatowaniu "wessanie" wód Gopła przez powstały lej depresyjny, co zamieni ten lechicki akwen w pustynię (takie zdanie prezentują naukowcy z Uniwersytetu Poznańskiego), według drugich takiego niebezpieczeństwa nie ma (dokumentuje to ekspertyza wykonana przez Państwowy Instytut Geologiczny na zlecenie marszałka województwa Kujawsko-Pomorskiego). Bieg sprawy na forum unijnym będzie następujący: po skompletowaniu materiałów Departament ds. ochrony środowiska Komisji Europejskiej przeanalizuje argumenty stron; jeżeli uzna je za ważne wówczas skieruje sprawę do Trybunału Sprawiedliwości, a ten ostatecznie uzna, czy należy wstrzymać budowę, czy można ją kontynuować. Tereny, na których ma powstać nowa odkrywka należą do obszaru "Natura 2000". Unia Europejska dąży do zobowiązania swoich członków aby systematycznie i zdecydowanie redukowali emisję dwutlenku węgla, będącego w Polsce głównie "produktem" dominujących elektrowni węglowych (ponad 82% mocy zainstalowanej).

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc