WYBÓR  ROKU      KRONIKA 2013  szybki przegląd      AKTUALNOŚCI

2013  • styczeń  • luty  • marzec  • kwiecień  • maj  • czerwiec 
          • lipiec  • sierpień  • wrzesień  • październik  • listopad  • grudzień

• DIARIUSZ REGIOsetu - Grudzień 2013 r.
Niektóre linki zewnętrzne mogą już nie działać

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc

• 31 grudnia 2013
Gmina Czerwionka-Leszczyny pozostaje w swoich granicach
W niedzielnym referendum gmina Czewionka-Leszczyny zachowała dotychczasową spójność. Głosowano w sprawie podziału gminy na trzy mniejsze jednostki: (1) gminę Leszczyny wraz z Przegędzą i Książenicami, (2) gminę Czerwionkę z Czuchowem i Dębieńskiem oraz (3) gminę Bełk z Palowicami, Szczejkowicami i Stanowicami. Do ważności referendum wymagane było głosowanie 30% wszystkich uprawnionych, głosowało mniej niż 7%.

• 30 grudnia 2013
Budżety obywatelskie w gminach o ponad 5 tys. mieszkańców?
Budżety partycypacyjne (obywatelskie) zataczają coraz szersze kręgi. Po dobrych doświadczenia dużych miast: Sopot, Łódź, Poznań, kolejne przygotowują taką akcję: Rzeszów, Kraków, Radom, Gorzów Wielkopolski. Na ustalone przez mieszkańców w plebiscytowym głosowaniu drobne i większe inwestycje miejskie władze samorządowe miast bądź dzielnic przeznaczają do 2% swojego budżetu. Do puli poddawanej później pod głosowanie mogą być zgłaszane projekty poparte przez grupę kilkunastu osób lub radę osiedla. Rozważane jest ustawowe zobowiązanie gmin liczących ponad 5 tys. mieszkańców do przeznaczania na budżet obywatelski nie mniej niż 1% swoich wydatków.

• 27 grudnia 2013
Przedsiębiorcy dużymi dłużnikami jednostek samorządu
Według Centrum Informacyjnego Rządu rosną zaległości przedsiębiorców we wpłatach na rzecz sektora finansów publicznych. Duży z tym kłopot maja samorządy. Przedsiębiorcy posiadający osobowość prawną, spółki nie posiadające osobowości prawnej, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą (bez względu na strukturę własności czy charakter zobowiązań publicznoprawnych) zalegali jednostkom samorządu terytorialnego 31 grudnia 2011 r. na łączną kwotę blisko 3 mld zł (6,37% ogółu zaległości przedsiębiorców wobec wszystkich sektorów publicznych), po roku (31 grudnia 2012 r.) kwota ta przekroczyła 4,1 mld zł (8,2% ogółu zaległości). Samorządy odnotowały tutaj największą dynamikę wzrostu. Do podstawowych przyczyn niemożności egzekwowania zaległości należą: brak możliwości zaspokojenia zaległości z posiadanych przez dłużników składników majątkowych, w tym brak składników o wartości licytacyjnej, brak środków na rachunkach bankowych, niska wartość posiadanych nieruchomości, wykorzystywanie przez dłużników majątku nie podlegającego egzekucji (dzierżawa, leasing), utrudniony kontakt z podatnikami (zmiana miejsc zamieszkania lub pobytu), wydłużenie czasu postępowań sądowych czy brak możliwości egzekucji z majątku osób trzecich. Rada Ministrów analizowała przedstawioną zbiorczą informację m.in. w celu oceny potencjalnej skali pomocy publicznej, którą przedłożył minister finansów.

• 24 grudnia 2013
Stabilizująca reguła wydatkowa z podpisem Prezydenta RP
Prezydent Bronisław Komorowski podpisał nowelę ustawy o finansach publicznych. Wprowadza ona nową stabilizującą regułę wydatkową, według której w okresie dobrej koniunktury wydatki mają rosnąć wolniej niż PKB, a w okresie spowolnienia gospodarczego - mogą wzrost PKB przekraczać. Takie odwrócenie powiązania z cyklami gospodarczymi szybciej jest przeciwieństwem dotychczasowej reguły. Celem nowej regulacji jest ograniczenie wzrostu wydatków sektora instytucji rządowych i samorządowych do średniego tempa wzrostu PKB. Nowa reguła stabilizująca wprowadza też maksymalną kwotę łącznych wydatków w sektorze instytucji rządowych i samorządowych. Rozpatrywanie całego sektora oznacza, że większemu wzrostowi wydatków w samorządach muszą towarzyszyć odpowiednio mniejsze wydatki w instytucjach rządowych. Te ostatnie (rządowe) nie maja takiej swobody, możliwe jest tylko redukowanie wydatków. W dłuższym czasie przestrzeganie nowej reguły ma się przyczynić do redukcji długu publicznego do stanu poniżej progu konstytucyjnego (60% PKB) oraz ustabilizować deficyt sektora instytucji rządowych i samorządowych poniżej 3% PKB. Ustawa wchodzi w życie następnego dnia po dacie jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem zawieszonych na rok 2013 przepisów dotyczących progów ostrożnościowych oraz tymczasowej reguły wydatkowej (która przewiduje, że wydatki tzw. elastyczne nie mogą rosnąć szybciej niż o 1% powyżej inflacji). Te ostatnio wymienione wchodzą w życie 1 stycznia 2014 r.

• 22 grudnia 2013
Zmiana ustawy o dochodach JST - już ogłoszona i obowiązuje
W Dzienniku Ustaw z 20 grudnia br. ogłoszona została Ustawa z 13 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (poz. 1609). Jej przepisy weszły w życie w sobotę. Oznacza to, że Mazowsze może otrzymać z budżetu państwa pożyczkę na spłatę części "janosikowego", której nie wygospodarowało w tym roku z własnych środków (zob. Diariusz REGIOsetu z 13 grudnia 2013 r. Warunkiem uzyskania pożyczki będzie przedstawienia programu ostrożnościowego, racjonalizującego wydatki w tym Urzędzie Marszałkowskim. Nowela określa, dla jakich samorządów będzie przeznaczona rezerwa subwencji ogólnej: a mianowicie dla tych, w których dochody są niższe odpowiednio od średnich dochodów gmin, powiatów i województw. Do podziału przyjmowane będą dochody i wydatki za rok bazowy wskazane w sprawozdaniach samorządów złożonych we właściwych RIO, z uwzględnieniem korekt, jeżeli wpłynęły tam do 30 czerwca roku budżetowego. Rezerwę subwencji ogólnej - wyliczoną na dany rok budżetowy - będzie dzielił minister finansów w porozumieniu z reprezentacją jednostek samorządu terytorialnego.

• 20 grudnia 2013
Polskie bogactwo: grafen; wiemy jak go niedrogo produkować
Pod koniec pierwszego kwartału 2014 r. Polska rozpocznie produkcję przemysłową grafenu - zupełnie nowego materiału o płaskiej strukturze grubości jednego atomu węgla i dwóch tylko wymiarach: długość x szerokość, w naszej ofercie mniej więcej kartki A4. Technologię opracowali naukowcy z Instytutu Technologii Materiałów Elektronicznych (nadzorowanego przez Ministra Gospodarki), który prowadzi badania nad możliwościami wykorzystania nowych materiałów m.in. w elektronice, mikromechanice i metrologii. Nasz rodzimy wynalazek został opatentowany ze środków Programu Innowacyjna Gospodarka. Projekt Wsparcie ochrony praw własności przemysłowej dla wynalazku dotyczącego sposobu wytwarzania grafenu w sposób modelowy pokazuje współpracę między sferą nauki i biznesu. Za wprowadzenie grafenu do przemysłowej produkcji odpowiada powołana przez Agencję Rozwoju Przemysłu spółka celowa "Nano Carbon". Grafen został wynaleziony w 2004 roku przez dwóch Rosjan - Andrieja Gejma i Konstantina Nowosiołowa, ale dopiero polscy naukowcy odkryli możliwość jego masowej, a zarazem stosunkowo taniej, produkcji. Już zgłoszono prawie tysiąc patentów na jego zastosowanie! Dwa dni temu odbyła się uroczysta inauguracja sprzedaży grafenu przez internet. Dzięki naszemu wynalazkowi Polska ma dużą szansę na zainicjowanie nowej rewolucji materiałowej i stać się "Doliną Grafenową".

• 17 grudnia 2013
Wójt bez limitu kadencji - przewaga głosów w sondzie PAP
W przeprowadzonej przez Serwis Samorządowy PAP sondzie na temat: ograniczać czy nie ograniczać liczbę kadencji wójta, burmistrza, prezydenta miasta (zob. Diariusz REGIOsetu z 9 października 2013 r. - większość zabierających głos (204 na 386) była zdania, że takiego ograniczenia nie należy wprowadzać. Jak podaje organizator sondy argumenty obu stron - zwolenników i przeciwników ograniczania kadencyjności - są mocne. Mieszkańcy potrafią poprzez wybory bezpośrednie skrócić kadencję wójta/burmistrza. Jaki jest zatem cel ograniczenia kadencji? Każdy może startować w wyborach, jeśli będzie lepszy, to go wybiorą. Z drugiej zaś strony: Dwie kadencje to maksimum rządzenia w samorządach. Nie ma gminy, powiatu gdzie nie byłoby nepotyzmu, kumoterstwa. Zwracano też uwagę, że problemem może być podjęcie pracy po zakończeniu funkcji szefa gminy na jej terenie. Jestem wójtem gminy szósta kadencję. Gdyby była możliwość podjęcia innej pracy, już dawno bym to rzucił. - zwierza się jeden z wójtów. Pełna relacja w Serwisie PAP.

• 14 grudnia 2013
Budżet uchwalony przez Sejm, rozpatrywany przez Senat
Podczas 57. posiedzenia Sejmu posłowie uchwalili ustawę budżetową na 2014 r. W głosowaniu wzięło udział 448 posłów, za uchwaleniem ustawy głosowało 235 posłów, przeciw było 213, nikt nie wstrzymał się od głosu. Uchwalony budżet zakłada: dochody krajowe równe 276,98 mld zł, wydatki - 324,64 mld zł, co oznacza deficyt do kwoty 47,66 mld zł. Zgodnie z ustawą wzrost gospodarczy ma wynieść 2,5% PKB, średnioroczna inflacja - 2,4%, bezrobocie na koniec 2014 r. - 13,8%. Dochody budżetu środków europejskich wyniosą 77,9 mld zł, a wydatki - 78,3 mld zł. W 2014 r. utrzymane zostanie zamrożenie funduszu wynagrodzeń w jednostkach państwowej sfery budżetowej, z wyłączeniem sektora samorządowego oraz wynagrodzeń pracowników publicznych szkół wyższych. Uchwalona przez Sejm ustawa budżetowa trafiła do Senatu. Senatorowie będą mieli czas do 12 stycznia 2014 r. Ewentualne senackie poprawkami Komisja Finansów Publicznych rozpatrzy 16 stycznia, głosowanie nad nimi na posiedzeniu Sejmu 22-24 stycznia 2014 r. Przekazanie ustawy do podpisu prezydenta 27 stycznia 2014 r. Budżet 2014 wydaje się bardziej trafny niż realizowany obecnie budżet 2013, który charakteryzują trzy oblicza: (1) w ustawie z 25 stycznia br. (zob. Diariusz REGIOsetu z 13 grudnia 2012 r.) były następujące zapisy: dochody - 299,4 mld zł, wydatki - 335,0 mld zł, deficyt budżetowy nie większy niż 35,6 mld zł, wzrost gospodarczy 2,2% PKB, średnioroczna inflacja 2,7%, bezrobocie na koniec br. 13%; (2)  po nowelizacji 27 września br.: dochody 275,7 mld zł, wydatki 327,3 mld zł, deficyt budżetu państwa do 51,6 mld zł; (3) według bieżących informacji Ministerstwa Finansów, Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz GUS o wykonaniu budżetu państwa na koniec listopada br.: dochody - 255,8 mld zł, wydatki - 294,4 mld zł, deficyt - 38,5 mld zł, wzrost gospodarczy po III kwartałach - 1,9%. inflacja średnia z jedenastu miesięcy - 0,6%, bezrobocie - 13,2% (30.11.2013).

• 13 grudnia 2013
Być może 15 województw nie dozna uszczerbku "janosikowego"
Po proteście 15 "niemazowieckich" marszałków województw podczas niedawnych obrad konwentu w Toruniu oraz po krytyce przez senatorów prowadzenia finansów w Urzędzie Marszałkowskim Mazowsza i sprawowania nadzoru finansowego nad funkcjonowaniem jednostek samorządu terytorialnego przez właściwą miejscowo Regionalną Izbę Obrachunkową - Senat zmienił decyzje Sejmu z 22 listopada br. (zob. Diariusz REGIOsetu z 24 listopada 2013 r.) i przywrócił pełną wysokość przyszłorocznego "janosikowego" należnego od Mazowsza. Zamiast rozłożenia kwoty 645 mln zł na cztery nierówne roczne raty, województwu mazowieckiemu ma być udzielona oprocentowana pożyczka z budżetu państwa. Wielkość zadłużenie Mazowsza nie pozwala na zaciągnięcie kolejnego kredytu w bankach. Pożyczka ma być zwracana przez 30 lat. Zmieniona ustawa wróciła z powrotem do Sejmu. Zob. Diariusz REGIOsetu z 2 grudnia 2013 r.

11 grudnia 2013
Po wysłuchaniu - nie wszystkie zmiany dobre i potrzebne
Zgodnie z zapowiedzią w Sejmie odbyło się publiczne wysłuchanie prezydenckiego projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie. Dyskusję zdominował temat frekwencji przy referendach lokalnych: personalnych - przeważała opinia że za wysoki (100% zamiast 60% osób biorących udział w wyborze organu, który ma zostać odwołany, co zdaniem krytykujących ten zapis "betonuje" samorządowca na jego stołku) oraz tematycznych - że próg został niesłusznie zniesiony (decydować ma każda większość zamiast 30% uprawnionych do głosowania). W pierwszym przypadku kwestionując prezydencką propozycję odwoływano się nawet do art. 170 Konstytucji, w drugim ? na to, że dowolna liczebnie mniejszość nie powinna decydować o większości, że niesłuszne jest utożsamiane niewielkiej grupy mieszkańców z całą wspólnotą samorządową oraz, że może to rodzić przewlekłe spory prawne. Z pozytywnym odbiorem zebranych samorządowców nie spotkała się też propozycja ograniczenie kadencyjności w samorządach (tutaj zabierali głos niejako w swojej sprawie). Z innych kwestii podniesiono, że o zmiany granic gmin i powiatów nie powinny wnioskować województwa - narusza to hierarchiczność samorządu. Pozytywnie oceniono natomiast przepisy przywracające równości samorządu powiatowego w prowadzeniu zadań publicznych, a także zmiany w wielu ustawach wprowadzane przez projekt prezydencki. Wśród postulatów znalazło się m.in. uzupełnienie projektu ustawy o możliwość prawną nadawania zainteresowanym miastom statusu miast na prawach powiatu.

8 grudnia 2013
Śmietnik w śmietniku - wywieść łatwo, trudniej odzyskać i zutylizować
W wyniku kontroli prowadzonych od połowy lipca br. przez Generalną Inspekcję Ochrony Środowiska (GIOŚ) blisko 1/3 ze skontrolowanych 281 gmin i 9 związków gminnych, nie zapewnia recyklingu papieru, tworzyw sztucznych czy szkła w stopniu przewidzianym przepisami tzw. ustawy śmieciowej. Niemal taki sam odsetek odwiedzonych przez inspektorów JST nie segreguje odpadów budowlanych i rozbiórkowych. W tym roku samorządy mają osiągnąć poziom - 10% odzysku szkła, papieru, plastiku i  metali, 30% utylizacji gruzu, 50% utylizacji odpadów biodegradowalnych. Do 2020 roku musimy wypełnić unijne wymogi recyklingu i przygotowania do ponownego użycia plastiku, szkła, metali, na poziomie co najmniej 50%, unieszkodliwianie odpadów budowlanych ma wynieść 70%, a odpadów biodegradowalnych - do 35% wagowo całkowitej masy odpadów komunalnych ulegających biodegradacji w stosunku do masy tych odpadów wytworzonych w 1995 r. Zob. Diariusz REGIOsetu z 2 listopada 2013 r.

6 grudnia 2013
Wobec siebie niechętni, podzieleni, ale wszyscy razem za Polską
Z sondażu Centrum Badania Opinii Społecznej przeprowadzonego w dniach 7-14 listopada br. wynika, że 40% respondentów uważa, że Polaków więcej dzieli niż łączy, kolejne 41% jest zdania, że tyle samo łączy co dzieli i tylko 14% wyraziło opinię, że więcej nas łączy niż dzieli. Na dodatek wśród odpowiedzi na pytanie co nas łączy zdecydowanie częściej wymieniane są wielkie tragedie, zagrożenia, sytuacje kryzysowe, rzadziej solidarność, historia, religia. Dlaczego za spoiwo uważane są kłopoty, a nie sukcesy, klęski a nie zwycięstwa? Przecież Polska jest w długim okresie dobrego rozwoju, poprawy standardu życia (oczywistego dla tych, których pamięć nie zawodzi), umacniającej się pozycji państwa polskiego w Europie. W tym samym badaniu ponad 80% pytanych odpowiada, że czuje silny bądź bardzo silny związek z Polską i własnym narodem (niestety podzielonym). Tyle (CBOS News 38/2013). Zdecydowany deficyt tego co nas powinno łączyć nie bierze się znikąd, pracują nad tym od jakiegoś czasu "nauczyciele" niechęci Polaków do Polaków. Tacy byli i będą. Niepokoi, że tak wielu rodaków ulega temu "nauczaniu", naiwnie sądząc, że to niezgoda prowadzi ku lepszej przyszłości.

4 grudnia 2013
16 listopada 2014 r. wybory radnych JST i zarządców gmin
W niedzielę 16 listopada 2014 r. odbędą się wybory samorządowe. Wybierać będziemy prawie 50 tys. radnych rad gmin, powiatów i sejmików województw oraz 2479 wójtów, burmistrzów i prezydentów miast. Kadencja 2010-2014 władz samorządowych kończy się 21 listopada przyszłego roku. Najważniejszą nowością będzie praktyczne wprowadzenie w wyborach do rad 2413 gmin - z wyjątkiem miast na prawach powiatu (jest ich 66) - okręgów jednomandatowych. Oznacza to, że każdy mandat bezpośrednio przypadnie temu kandydatowi, który uzyska najwięcej głosów (nie będzie przeliczania głosów na mandaty dla danego komitetu wyborczego, partyjnego czy lokalnego). Tak wybieraliśmy już senatorów bieżącej kadencji parlamentu. Rozszerzenie zakresu okręgów jednomandatowych na radnych w gminach wiąże się z nowym podziałem na okręgi wyborcze, nową siecią obwodów głosowania, także w okręgach wyborczych do rad powiatów i do sejmików województw. Oficjalnie kampania ruszy od momentu wydania rozporządzenia premiera o wyborach, co zgodnie z kodeksem musi nastąpić między 21 lipca a 21 sierpnia 2014 r.

2 grudnia 2013
W 2014 r. Janosik ubiera i rozda ponad 2,5 miliarda złotych
Ministerstwo Finansów opublikowało planowane na 2014 r. roczne kwoty subwencji, wpłat i udziałów w PIT dla poszczególnych gmin, powiatów i województw (link do tabel). W zestawieniach ujęto także 162 jednostki samorządu - płatników "janosikowego". W przyszłym roku "Janosik" zbierze nieco ponad 2,5 mld zł, w tym od dwóch województw: mazowieckiego - 646,5 mln zł (gdy wyjdzie w życie w przyjętej ostatnio przez Sejm wersji nowelizacja ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego, kwota ta będzie podzielona na raty - 400 mln zł w roku 2014, reszta w latach 2015-2017) i dolnośląskiego - 268 2 mln zł, od 39 miast na prawach powiatów łącznie 900,0  mln zł (najwięcej od Warszawy - 500,3 mln zł, drugi w kolejności jest Poznań - 62,1 mln zł, najmniej od Ostrołęki - 14,5 mln zł), od 18 powiatów - 178,6 mln zł (najwięcej od piaseczyńskiego - 36,8 mln zł, najmniej od będzińskiego - 1,1 mln zł), od 14 gmin miejskich - 14,5 mln zł (najwięcej od Krynicy Morskiej - 7,6 mln zł, najmniej od Szklarskiej Poręby - 25 tys. zł), od 27 gmin miejsko-wiejskich - 98,9 mln zł (najwięcej od Polkowic - 43,0 mln zł, najmniej od Surażu - 7,1 tys. zł) oraz od 62 gmin wiejskich - 151,1 mln zł (najwięcej od Kleszczowa - 46,7 mln zł, najmniej od Pawłowic - 8,6 tys. zł. Pierwszą piątkę gmin - największych płatników "janosikowego" - otwiera miasto stołeczne Warszawa, a zamyka gmina wiejska Kleszczów (zob. Diariusz REGIOsetu z 5 listopada 2013 r.)

poprzedni miesiąc   •••   następny miesiąc